આજે આપણા દેશ ની લોકસભા માં ટ્રીપ્પલ તલાક મુદ્દે ચર્ચા ચાલી રહી છે.કેન્દ્ર માં બેઠેલી સરકાર ઈચ્છે છે કે ટ્રીપ્પલ તલ્લાક નાબૂદ થવા જોઈએ અને વિપક્ષ ઈચ્છે છે કે ટ્રીપ્પલ તલ્લાક બિલ ને ચર્ચા વિચારણા માટે વળી પાછું પાર્લામેન્ટરી બોર્ડ પાસે મોકલવામાં આવે.
શું છે આ ટ્રીપ્પલ તલ્લાક?
ઇસ્લામ માં તલ્લાક એટલે કે છૂટાછેડા ને લઇ ને અમુક નિયમો છે. જેમનો આ નિયમ જેને લઇ ને લોકસભા માં ચર્ચા ચાલી રહી છે , એ પતિ દ્વારા પત્ની ને તલ્લાક આપવાની એવી વ્યવસ્થા છે કે જેમાં પતિ એક જ વખત માં પત્ની સામે ત્રણ વાર ‘ હું તને તલાક આપું છું , હું તને તલ્લાક આપું છું , હું તને તલ્લાક આપું છું’ એમ બોલે એટલે એમના તલ્લાક મંજુર થઇ જાય. આ વ્યવસ્થા ને તલાક – ઊલ – બિદત કહેવામાં આવે છે. ભારત માં આ રીતે તલાક લેવાની પ્રથા સદીઓ થી ચાલતી આવે છે. પણ ટેક્નોલોજી ના વિકાસ પછી , ઇમેઇલ , સ્કાઇપ , વોટ્સ એપ અને ફેસબુક આવ્યા પછી આ મુદ્દે મુશ્કેલીઓ વધી છે.
ઘણા કિસ્સાઓ માં એવું જોવા મળ્યું છે પતિ એ માત્ર મેસેજ દ્વારા કે વોટ્સ એપ દ્વારા ત્રણ વાર ‘ તલાક તલાક તલાક’ લખી ને મોકલી દીધું હોય અને એને માન્ય ગણવામાં આવ્યું હોય. એવું પણ બન્યું છે કે એ એ હદે માન્ય ગણવામાં આવ્યું હોય કે પાછળ થી પતિ ને જો પોતાના આ વર્તન અંગે પસ્તાવો થાય અને એ પોતે પોતાની પત્ની પાસે જવા ઈચ્છે તો એ ત્યાં સુધી ના જય શકે જ્યાં સુધી એની પત્ની ના બીજા લગ્ન થઇ ને ત્યાંથી તલાક ના થાય.
વર્ષ ૨૦૧૭ માં આપણી સુપ્રીમે કોર્ટ એ આ ટ્રીપ્પલ તલાક ને બંધારણ ની વિરુદ્ધ ની પ્રથા ગંવતો ચુકાદો ચોક્કસ આપેલો પણ એ હાજી કાયદો બન્યો નથી. એને કાયદો બનાવવા માટે સંસદ ના બંને ગૃહો માંથી એ અંગે નું બિલ બહુમતી થી પસાર થવું જરૂરી છે. જે બદનસીબે આપણે ત્યાં આઝાદી ના આટલા વર્ષો પછી પણ નથી થઇ શક્યું.
અહીંયા વાત કોઈ ધર્મ ની સામે પાડવાની નહિ , પણ આ દેશ ની દરેક ધર્મ ની સ્ત્રીઓ ને એમનો સમાન અધિકાર અપાવવા ની છે. જયારે ટ્રીપ્પલ તલાક થી કોઈ પતિ પત્ની છુટા પડે છે ત્યારે એમાં પત્ની ની મંજૂરી લેવામાં આવતી નથી. એને પૂછવામાં પણ આવતું નથી કે એ શું ઈચ્છે છે. અને હવે ના જમાના માં જ્યાં સોશ્યિલ મીડિયા ના ઉપયોગ થી લગ્ન જેવી બાબતો ને માત્ર ત્રણ વાક્યો બોલી ને તોડવામાં આવે છે ત્યારે એનો સૌથી મોટો ભોગ મહિલાઓ જ બને છે.
દુનિયા ના બીજા ૨૦ એવા ઇસ્લામિક દેશો છે કે જેમને આ ટ્રીપ્પલ તલાક પ્રથા ને ક્યારનીયે તિલાંજલિ આપી દીધી છે. જેમાં આપણા પાડોશી દેશો પાકિસ્તાન અને બાંગ્લાદેશ પણ આવી ગયા.અને આપણે હજી ચર્ચા થી આગળ નથી વધી શક્યા! આશા રાખીયે કે આ મુદ્દે ચર્ચા છોડી ને આપણે ઝટ નિવેદ સુધી પહોંચીયે.
આપણે જો તળિયા ની હકીકત ની વાત કરીએ તો આપણે જાણીયે છીએ કે અમુક સમાજ અથવા અમુક જૂથ માં રહેતા કુટુંબો માં મહિલાઓ ની પરિસ્થિતિ શું હોય છે! જ્યાં એમને હાજી આજે પણ પોતાની મરજી મુજબ કપડાં પહેરવાનો કે જીવવા નો અધિકાર નથી હોતો ત્યાં લગ્ન જેવી બાબતો માટેની એમની ઈચ્છાઓ ને કેટલું પ્રાધાન્ય અપાતું હશે?? અને ત્યાં એજ્યુકેશન ની તો વાત જ શું પૂછવી?! જ્યાં પતિ ને બહુપત્નીત્વ પ્રથા ની છૂટ છે પણ પત્ની ને બહુપતિત્વ પ્રથા ની છૂટ નથી ! એવી પરિસ્થિતિ માં સંસદ માં ટ્રીપ્પલ તલાક બિલ પસાર થવા અંગે જો આટલી મુશ્કેલી પડતી હોય તો એ દેશ ના ચૂંટાયેલા પ્રતિનિધિઓ ની નિષ્ફળતા છે.
અને છેલ્લે,
દુનિયા ની કુલ વસ્તી ના લગભગ ૫૦% જેટલી વસ્તી મહિલાઓ ની છે , અને એ ૫૦% મહિલાઓ જ દુનિયા ની એ કુલ વસ્તી નું ઉદ્ભવસ્થાન છે. તેમ છતાં જયારે મહિલાઓ ને પોતાના અધિકારો માટે આજના સમય માં પણ લડવું પડતું હોય તો આપણે ક્યાં જઈ ને અટકીશું?
RJ Pooja 